Урд хөршийн Шинхуа корпораци Японы "Мицуй энд ко”-той хамтран Тван толгой төсөлд орох аянд мордсоны дараа хятад уурхайчид ажил хаялт зарлаж эхэлжээ. Эрх баригчид гадны улс орнуудад уул уурхайн төсөл хэрэгжүүлж байгаа явдал тэднийг дургүйцлийг хүргэж байгаа гэнэ.

БНХАУ өнгөрсөн жил зөвхөн нүүрсний уурхай гэхэд л 500 гаруйг ашиглалтаас гаргасан билээ. Эдгээр уурхайд ажиллаж байсан уурхайчид, тэдний ар гэрийнхний амьдрал энэ байдлын дараа хүндэрсэн нь тодорхой.

Тиймээс л ажил хаялт зарлаж эсэргүүцээд байгаа юм байна. Тэд "Манай дотоодод нүүрсний нөөц байсаар байтал Тавантолгой зэрэг гадаадын төсөлд орж хэрэггүй” гэсэн шаардлыгыг тавьж байгаа юм байна. Үнэхээр ч нанхиадууд сүүлийн хэдэн жилд гадаадын уул уурхайн салбарт үйл ажиллагаа явуулах болсон нь маргашгүй үнэн билээ. Байгалийн баялагтай гэгдэх бүх улсад БНХАУ үйл ажиллагаа явжжл байна.

Халуун орны чийглэг бүсийн ширэнгэ ой, Африкийн саваннад хүртэл хятад шаахайны мөр гараад байгаа билээ. Тэр ч байтугай баялгаа өөрсдөө ашиглачих чадвартай АНУ, Канадад хүртэл хөрөнгө оруулж, хувьцааг нь мөнгөөр зодон худалдаж авч байна.

Хятадын төрийн мэдлийн Чайналко, Шинхуа зэрэг корпорациуд Оюутолгой, Тавантолгой төсөлд орж ирэхээр ажиллаж байгаа билээ. Гэтэл БНХАУ-д өөрсдөд нь нүүрс бий. Бүр хангалттай их байгаа. Ер нь газрын хэвлийн баялгаараа БНХАУ дэлхийд тэргүүлдэг гээд хэлчихэд ч хэтрүүлсэн болохгүй.

Гэтэл яагаад заавал гадаадаас олборлож ашгаа бизнесийн байгууллагатай хуваах хэрэгтэй гэж вэ. Үүнд хоёр л гол тайлбар бий. Эхнийх нь БНХАУ-тай хиллэдэг орнуудад хамаарна. Тэд хиллэдэг орнууддаа ихээхэн хэмжээний хөрнгө оруулах замаар дэд бүтцийг нь хөгжүүлээд ирээдүйд дэгдэх дайнд ашиглана.

Нөгөө буюу хамгийн гол шалтгаан нь юанийг дэлхийн хэмжээний валют болгох явдал. Хятадын эрх баригчид мөнгөн тэмдэгтээ ирээдүйд долларыг орлоно гэсэн үгсийг саяхнаас унагаж эхэлсэн билээ. Тэгэхээр дэлхийн уул уурхайн салбарт хөрөнгө оруулаад байгаа нь олон  давхар зорилтыг хангаж байгаа юм.

Нэгдүгээрт, хэдийгээр эх орноосоо олборловол илүү хямд тусах ч гэсэн хөрөнгө оруулсан юм чинь ашгаа авна. Дэлхийн хамгийн том хэрэглэгч улсын хувьд энэ бол муу зүйл биш. Удаах шалтгаан нь тэд хөрөнгө оруулалтаа юаниар хийдэг болох зорилтыг тавьж байна. Одоо бол тодорхой хэсгийг нь юаниар хийж байгаа. Яваандаа хувь нь нэмэгдсээр 100 хувь болох үед тэд дараагийн үйл ажиллагаандаа орно.